Sự phát triển

Sau triều đại Tiglath-Pileser I, người Assyria suy yếu đi trong 2 thế kỉ tiếp theo, một thời đại yếu kém và các vị vua không đủ năng lực, chiến tranh với người Urartu lân cận, và sự xâm lược của các bộ lạc du mục Aramaea. Thời kì suy yếu kéo dài này kết thúc với sự lên ngôi của Adad-nirari II năm 911 TCN. Ông đã chinh phục lại các vùng đất mà trước đó là chư hầu nhỏ bé của Assyria, đẩy lùi những dân tộc ở phía bắc ra xa vùng đất của họ. Bên cạnh việc đưa biên giới tới tận Babylon ở phía nam, ông đã mở rộng biên giới của đế quốc và củng cố nó về phía Tây là Khabur.[6] Tukulti-Ninurta II, người kế vị của ông, đã tiến hành những cuộc xâm chiếm ở phía bắc trong thời gian cai trị ngắn ngủi của mình.

Vị vua tiếp theo, Ashurnasirpal II (883-859 TCN) đã bắt tay vào thực hiện kế hoạch mở rộng trên quy mô rộng lớn. Đầu tiên, ông ta chinh phục các dân tộc ở phía bắc tới tận Nairi, sau đó chinh phục những bộ tộc Aramaeans giữa Khabur và Euphrates. Sự tàn bạo của ông ta đã kích động một cuộc nổi loạn mà đã bị dập tắt ngay lập tức trong sự ác liệt của một trận chiến 2 ngày. Sau chiến thắng này, ông tiếp tục tiến lên mà không có sự chống đối, xa tới tận Mesopotamia và thiết lập sự cống nạp từ Phoenicia. Không giống như bất kỳ những vị vua Assyria khác, ông ta đã bắt đầu sự thống trị tàn nhẫn và khoe khoang. Trong khoảng thời gian này Ashurnasirpal II đã dời đô đến thành phố Kalhu (Nimrud). Các cung điện, đền thờ và các tòa nhà khác của ông đã minh chứng cho sự phát triển đáng kể của giàu có và nghệ thuật.

Con trai của Ashurnasirpal, Shalmaneser III (858-823 TCN), đã có một kỳ trị vì lâu dài đến 34 năm. Ông ta đã biến thủ đô thành một trại lính. Hàng năm, quân đội Assyria đều tiến hành các cuộc hành quân. Babylon bị chiếm đóng và người dân Babylon biến thành thần dân của ông. Ông đã chiến đấu chống lại Urartu, và tiến hành một cuộc hành quân chống lại liên minh các quốc gia Syria đứng đầu là Hadadezer của Damascus, và bao gồm Ahab, vua của Israel, trong trận Qarqar năm 853 TCN.

Shalmaneser quay lại chiếm Carchemish trong 849 TCN, và năm 841 TCN hành quân chống lại Hazael, vua của Damascus, vây hãm thành phố nhưng không chiếm nó. Ông cũng đã mang về đồ cống nạp của Jehu của Israel, Týros và Sidon. Đài kỉ niệm màu đen của ông được phát hiện tại Kalhu có ghi lại nhiều hoạt động quân sự dưới triều đại của ông. Những năm cuối cuộc đời ông đã bị khuấy động bởi cuộc nổi loạn của người con trai cả của ông. Assur, Arbela và những nơi khác cũng tham gia vào cuộc nổi loạn mà sau đó đã bị dập tắt một cách vất vả bởi Shamshi-Adad V, con trai thứ hai của Shalmaneser, người sau này thừa kế ngôi vị của ông (năm 824 TCN).

Thời kì suy yếu (823-745 TCN)

Trong 80 năm tiếp theo, gần như Assyria lại trải qua một thời kì suy yếu, do sự cai trị kém hiệu quả (bao gồm cả thời nữ hoàng Semiramis) và sự trổi dậy cùng với những cuộc xâm lược của người Uratu. Ngoại lệ đáng chú ý là Adad-nirari III (810-782 TCN), ông đã chiếm đóng thành Damas vào năm 804 TCN, buộc Syria phải cống nạp và tiến xa về phía nam tới tận Samaria và Edom, và là người đầu tiên tiến hành chiến tranh chống lại người Medes. Có thể ông đã tiến xa tới tận biển Caspian.